Andrew Bannister verzameld autobrochures. Dat begon al op jonge leeftijd en is nooit gestopt. Zijn verzamelwoede is groot en leidde tot een unieke verzameling folders over merken en modellen uit de hele wereld. Andy neemt ons mee op reis door autoland aan de hand van zijn belevenissen met zijn brochure verzameling.
Andrew: “Sinds 1977 ben ik begonnen met het verzamelen van brochures. Mijn broers waren ook autogek en ik volgde hun verhalen over de nieuwste modellen op de voet. Ik was 12 jaar en in een tijdschrift zag ik een Volkswagen advertentie met een coupon om een brochure aan te vragen. Na een paar dagen werd de brochure via de postbode bezorgd. Wat een magisch moment was dat!”
“Ik kreeg nooit post maar dit was iets om naar uit te kijken. Destijds had ik nooit kunnen vermoeden dat het mijn verzamelwoede zou aanwakkeren. Maar al gauw speurde ik alle kranten en tijdschriften door om naar coupons te speuren. Al snel had ik de smaak te pakken en schreef ik alle fabrikanten en importeurs aan in de hoop een mooie brochure te ontvangen. Voor ik het wist had ik van elk merk en elke auto die op dat moment verkrijgbaar was een brochure op mijn kamer liggen. Al snel had ik een paar honderd brochures verzameld die ik helemaal had gelezen. Ik kon er geen genoeg van krijgen. In die tijd hadden ze veel interessante tekst en technische informatie.”
“Op een dag op school, we hadden Franse les, bracht de leraar enkele exemplaren van het Franse tijdschrift ‘Paris Match’ mee en ik was meteen in de ban van advertenties voor auto’s zoals Autobianchi en Zastava waarvan ik me maar vaag wist dat ze bestonden omdat ze destijds niet in het VK werden geïmporteerd. Ik begon te experimenteren met het schrijven naar adressen die ik in dat tijdschrift vond. Tot mijn verbazing antwoordden ze vaak met een brochure of soms een heel pak ervan.”
“Ik vond ook een prachtig boek genaamd ‘World Cars’, uitgegeven door de Automobile Company of Italy, waarin alle productiemodellen werden vermeld die over de hele wereld werden verkocht en zelfs hun fabrikanten en postadressen. Al snel schreef ik naar bedrijven over de hele wereld, en opnieuw reageerden velen, vaak in wat op zeer verre landen leken, zoals Brazilië of Australië. Ik zocht ook achter het ‘IJzeren Gordijn’ door te schrijven naar fabrikanten in Moskou en Oost-Berlijn.”
“Na een tijdje bracht ik in de schoolvakanties dagen door in het zakelijke gedeelte van de stadsbibliotheek, op zoek naar handelsgidsen voor het buitenland, in een poging onbekende talen te ontcijferen om het adres van een of andere onbekende importeur te achterhalen. Ik moet echt heel veel van mijn zakgeld aan postzegels hebben uitgegeven.”
“Natuurlijk ging ik, net als veel andere schooljongens, ook met mijn ouders naar autoshows in het Verenigd Koninkrijk en verzamelde ik armenvol brochures en soms verzamelde ik de moed om de showrooms van dealers binnen te gaan waar ik langs liep . Mijn favoriet was British Leyland omdat ze een enorme keuze hadden, variërend van de Mini 850 tot de Daimler Limousine.”
“In tegenstelling tot de meeste schooljongens ben ik nooit gestopt met verzamelen, en het is me mijn hele volwassen leven bijgebleven. Geleidelijk ontdekte ik andere verzamelaars met wie ik items kon ruilen, en ik ontwikkelde een plan om te proberen en terug te werken per verzameling, eerst tot de jaren zestig en uiteindelijk tot het einde van de Tweede Wereldoorlog. Ik heb hier grotendeels aan vastgehouden, maar een paar interessante vooroorlogse items zijn door het net geglipt.”
“Sinds de komst van sites zoals Ebay is het natuurlijk gemakkelijker om oudere brochures van over de hele wereld te vinden en te kopen. Ik probeer niet te veel te betalen en vaak is het puur geluk bij het spotten van een item. Soms komen er zeldzame voorbij en de verkoper weet niet echt wat hij in bezit heeft.”
“Wat de voertuigen betreft, zijn mijn categorieën vooral auto’s en bestelwagens (tot de grootte van een Ford Transit). Brochures voor zware vrachtwagens of motorfietsen verzamel ik niet. Je moet ergens een grens trekken, al is het soms heel verleidelijk. Ik neem ook kleine ‘voiturettes’ op die voornamelijk in Frankrijk en Italië zijn gemaakt, omdat ik vind dat het een fascinerende subgroep is van vaak nogal bizarre voertuigen. Kitcars en speciale voertuigen zoals begrafenisauto’s zitten ook in mijn verzameling.”
“In het verleden werden veel brochures lokaal in een bepaald land gedrukt door de fabrikant of importeur en waren dus zeer afwijkend in termen van fotografie en gegevens. Sommige kleine kunstwerken, andere charmant amateuristisch. Van deze zeer individuele typen geniet ik het meest. In latere jaren zijn brochures steeds meer hetzelfde geworden voor elke markt, behalve dan de taal.”
“Op dit moment heb ik zo’n 33.000 brochures en dat levert op zich al problemen op omdat ik niet echt voldoende ruimte heb om ze op een eenvoudige en toegankelijke manier op te slaan, idealiter zou ik op een gegeven moment graag een nieuwe locatie willen vinden om ze te huisvesten met meer ruimte. De meesten worden bewaard in grote plastic dozen, die ik in de meeste gevallen categoriseer op merk. Maar ik zorg wel goed voor mijn collectie. Ze staan droog en hebben hun eigen kamer. “
Wat is het verhaal achter uw favoriete brochure?
“Dit is een heel moeilijke vraag – zoals de vader van tien kinderen vragen welke zijn favoriet is. Elke dag van het jaar antwoord ik misschien op een andere manier.
Nu ik hem toevallig bij de hand heb zou ik een brochure kiezen uit begin jaren zeventig over een merkwaardige kleine Britse driewieler, de Bond Bug genaamd. De Bond is gemaakt door Reliant, een bedrijf dat veel grappen ontving, en ik ben altijd dol op de underdog. De auto zelf is feloranje en de brochurefoto’s geven dat onbezorgde jaren 70-gevoel van plezier perfect weer.
Ik heb het ook op een vreemde manier verworven, tijdens mijn allereerste baan. Nadat ik geschiedenis aan de universiteit had gestudeerd wist ik niet zeker wat ik nu wilde doen en zag toevallig een advertentie voor een verslaggever in een kleine plaatselijke krant in een stad redelijk dicht bij mij. Ik solliciteerde en kreeg het. Tot mijn verbazing was een van de taken die ik moest uitvoeren om correspondent voor autorijden te zijn. Schot in de roos dus!
Ik heb een oude archiefkast geërfd vol grotendeels gescheurde oude persberichten en persfoto’s, die in een erbarmelijke staat verkeerde en de redacteur adviseerde me om alles weg te gooien en opnieuw te beginnen. Hieruit heb ik een paar oude brochures gered, waaronder de Bond-brochure, die destijds ongeveer 15 jaar oud moet zijn geweest. Het is dus zowel een interessant artefact als goede herinneringen aan een baan waar ik veel van heb geleerd.
Ken je andere verzamelaars met zo’n grote verzameling autofolders?
Ik ken nogal wat verzamelaars. Veel mensen zijn echter gespecialiseerd in bepaalde merken van specifieke jaren. Dus niet zo veel verzamelaars zijn ‘generalisten’ zoals ik, die alles proberen te verzamelen. Ik weet zeker dat er mensen zijn die meer brochures hebben dan ik. Het is een grenzeloos onderwerp en niemand kan ooit een complete set hebben. Gelukkig maar.
Ontbreken er stukken in je verzameling? Brochures die erg moeilijk te vinden zijn?
Ik ben eigenlijk meer geïnteresseerd in ‘gewone’ auto’s dan in zeer zeldzame exotische supercars, hoewel ik die natuurlijk zal verzamelen als ik ze kan vinden. Ik ben daarom niet iemand wiens voornaamste ambitie het is om een Lamborghini Miura- of Ferrari Daytona-brochure te bezitten, aangezien ik geen honderden euro’s ga betalen voor een enkel item.
Latijns-Amerikaanse brochures zijn mijn favorieten, aangezien auto’s daar vaak jaren na hun tijd werden vervaardigd en hun eigen unieke kenmerken ontwikkelden. Ik heb een goede verzameling Braziliaanse brochures, maar ik heb nog wat te doen over auto’s in landen als Argentinië en Mexico. Ik heb geprobeerd om meer te vinden over obscure fabrikanten zoals Aymesa in Ecuador en Grummet in Uruguay, bijvoorbeeld.
Er zijn nog steeds enkele Britse auto’s die in het buitenland zijn gemaakt waar ik naar op zoek ben – de Hillmans van Peru, de Mini-Cord uit Venezuela, de BMC-auto’s gemaakt in Chili en Argentinië, Authi-modellen uit Spanje enzovoort. Auto’s uit het voormalige Sovjetblok fascineren me ook en er zijn veel onduidelijkheden. Meer recentelijk heeft China een verbijsterend aantal fabrikanten die heel moeilijk bij te houden zijn.
Heb je Peugeot-brochures en welke is je favoriet?
Brochures van Peugeot’s importeur in het VK voor het modeljaar 1977 behoorden tot de eerste die ik in mijn collectie had en ik heb ze altijd bewonderd vanwege hun eenvoudige elegantie en hun evolutionaire stijl waardoor ze onmiddellijk herkenbaar waren.
Mijn favoriet is waarschijnlijk een 504 V6 coupé en converteerbare brochure uit het begin van de jaren tachtig, aangezien dat een van de weinige Peugeot-modellen was die niet in het VK werd verkocht – ik schreef Peugeot in Frankrijk om hem te krijgen. Verrassend genoeg is het in het Engels gedrukt, hoewel ik niet zeker weet voor welke markt het bedoeld zou zijn geweest.
Speciale edities van modellen zoals de 104 en 205 behoren tot mijn favorieten en ik heb een zwak voor de 604, zeker een van de meest elegante Europese sedans van zijn tijd.
Een van mijn oudste brochures is een van mijn weinige vooroorlogse brochures, een Peugeot 202 Engelse versie uit 1939, die charmante illustraties bevat en ook nogal aangrijpend is met het oog op de donkere oorlogswolk die Europa destijds omhulde.
Ik hou ook van buitenlandse Peugeot-brochure. Vooral vanwege hun nieuwsgierigheidswaarde dan vanwege hun artistieke verdienste – bijvoorbeeld een zeer laat model 504 gemaakt in Nigeria en een 405 gemaakt in Iran.
Is er iets dat je met ons wilt delen?
Brochureverzamelaar zijn kan nogal een eenzame hobby zijn, aangezien vooral vrienden en familie nogal geamuseerd en verbijsterd zijn door zo’n obsessie. Ongeveer zes maanden geleden begon ik een Twitter-account (@addict_car) om te experimenteren met het delen van deze met andere autoliefhebbers en historici van over de hele wereld, en de reacties waren positief. Op een dag zou ik zelfs kunnen proberen een boek te schrijven, aangezien ik oprecht geloof dat dit een belangrijke sociale geschiedenis is en meer bekendheid verdient. Zoals je begrijpt ga ik nog wel even door met deze fijne hobby!”
